Het Dunning-Kruger-effect

"Het probleem van de wereld is dat de domkoppen overlopen van zelfverzekerdheid, terwijl de slimmeriken een en al twijfel zijn", zei de Britse filosoof Bertrand Russel. Het lijkt onlogisch dat een wetenschapper die steeds meer kennis verkrijgt over het universum, steeds beter beseft hoe hoe weinig hij ervan begrijpt en hoe complex alles ineen zit. Het Dunning-Kruger-effect verklaart dit fenomeen en nog veel meer.

Wat is het Dunning-Kruger-effect?

Hoe meer je weet hoe meer je concentreert op wat je niet weet. Het Dunning-Kruger-effect is een psychologisch fenomeen waarbij incompetente mensen hun eigen kunnen overschatten en zich daardoor bovengemiddeld competent wanen. Precies omdat ze niet de vereiste kennis hebben om hun eigen bekwaamheid correct te beoordelen. Mensen die werkelijk bovengemiddeld competent zijn, hebben daarentegen de neiging hun eigen kunnen te onderschatten.

Gevolgen in de praktijk?

Dit fenomeen verklaart op het eerste zicht onlogisch gedrag:

·    Minder competente mensen slaan hun eigen capaciteiten hoger aan dan zij die veel competenter zijn.

·    Dit zorgt vaak voor het gebrek aan intellectueel zelfvertrouwen bij competente mensen. Ze gaan ervan uit dat anderen net zo capabel zijn als henzelf.

·    Incompetente mensen hebben bijgevolg moeite om zichzelf in te schatten, terwijl competente mensen zich vergissen bij het inschatten van de ander.

Hoe hebben Dunning en Kruger dit onderzocht ?

Het fenomeen werd onderzocht met een serie experimenten onder leiding van de psychologen Justin Kruger en David Dunning, destijds verbonden aan de Cornell University. Zij publiceerden hun bevindingen in 1999 in het Journal of Personality and Social Psychology.

De uitkomsten van een aantal eerdere studies wekten volgens Kruger en Dunning de indruk dat bij diverse competenties zoals schaken en tennissen (in de woorden van Darwin) "onwetendheid vaker dan kennis tot zelfvertrouwen leidt". Hun hypothese was dat incompetente mensen:

1. de mate waarin zijzelf over die vaardigheid beschikken overschatten;
2. die vaardigheid niet in anderen herkennen;
3. geen besef hebben van de ernstige mate waarin zij tekortschieten;
4. na grondig te zijn getraind in die vaardigheid wel inzien dat ze vóór die training tekortschoten.

De deelnemers die wel capaciteiten in huis hadden, onderwaardeerden hun eigen kunnen. Ze vonden dat de taken die ze als makkelijk ervoeren, wel voor iedereen eenvoudig zouden zijn.

Nobelprijs

Dunning en Kruger wonnen trouwens met dit onderzoek in 2000 de Nobelprijs voor psychologie met de uitkomst van hun onderzoek "Unskilled and Unaware of It: How Difficulties in Recognizing One's Own Incompetence Lead to Inflated Self-Assessments".

Conclusie

Wees niet te arrogant, stoef niet te veel met je talenten. Bescheidenheid is vaak een teken van intelligentie!